Wojewódzki Projekt Edukacyjny Szkoła Patriotów
Rozpoczynamy fascynującą podróży w głąb historii naszego miasta! Cieszymy się, że możemy udział w Wojewódzkim Projekcie Edukacyjnym “Szkoła Patriotów”. Ta niezwykła przygoda to dla nas szansa na odkrywanie tajemnic, nieznanych faktów i popularyzację wiedzy o historii naszej małej ojczyzny. Chcemy zgłębiać historię Łazisk Górnych i przywracać do życia wydarzenia i postaci, które kształtowały naszą tożsamość narodową. Pragniemy, aby uczniowie naszej szkoły stali się prawdziwymi detektywami historii.
Pragniemy poznawać historie zawarte nie tylko w podręcznikach, ale również rozmawiać ze świadkami historii. To oni posiadają nieocenioną wiedzę, doświadczenie i wspomnienia, które mogą ożywić dawne czasy i pozwolić nam spojrzeć na przeszłość oczami tych, którzy ją przeżyli.
Przystępując do projektu Szkoła Patriotów chcemy:
- podtrzymywać pamięć o ważnych dla historii naszej Ojczyzny i regionu bohaterach i wydarzeniach,
- upowszechniać wiedzę na temat miejsc, faktów i postaci związanych z walką o niepodległość, bohaterstwem i męczeństwem,
- opiekować się miejscami pamięci na terenie naszego miasta,
- kształtować postawę szacunku dla przeszłości i tradycji, dziedzictwa narodowego i kulturowego,
- pielęgnować tradycje patriotyczne poprzez propagowanie wiedzy o ważnych wydarzeniach z historii kraju i regionu,
- dostrzegać związki między życiem i działalnością jednostek a historią regionu, kraju,
- współpracować z lokalną społecznością,
- rozwijać kreatywność i umiejętności współpracy w grupie.
Szukamy miejsc pamięci narodowej w Łaziskach Górnych
Zadania podjęły się klasy: 4a i 4b. Szukanie takich miejsc stanowi doskonałą okazję do nauki, ale również do rozwijania umiejętności zdobywania informacji. W pierwszym etapie naszych poszukiwań uczniowie dowiedzieli się, czym jest miejsce pamięci narodowej. Wnikliwe badania prowadzone w bibliotece szkolnej i za pośrednictwem internetu pozwoliły nam zgłębić tę kwestię. Odkryliśmy, że miejsce pamięci narodowej to miejsce upamiętniające ważne wydarzenia, postacie i idee, które miały znaczący wpływ na historię naszego kraju. Jest to rodzaj symbolicznego miejsca, w którym przeszłość staje się żywa, a młode pokolenie może uczyć się z historii.
Następnie przyszła pora na odkrywanie przykładów takich miejsc w naszym mieście. Jednym z najbardziej znanych miejsc jest Pomnik Bohaterów Walk o Wolność i Niepodległość. To miejsce upamiętnia bohaterów naszego narodu, którzy oddali swoje życie w walce o wolność i niepodległość.
Po zdobyciu informacji i zapoznaniu się z przykładami miejsc pamięci narodowej w Łaziskach, przyszedł czas na stworzenie ulotki. Jednak zadanie nie było łatwe. Uczniowie spotkali się z różnymi wyzwaniami, takimi jak zbyt mała ilość informacji, czy wybór najlepszych zdjęć spośród wielu dostępnych. Ale nie poddawali się. Tak oto powstały ulotki, w których ważna była szata graficzna oraz czytelność.
Odkrywanie historii grobów żołnierzy polskich w Łaziskach Górnych
Uczniowie klas 5a i 6a zgłębiali historię grobów żołnierzy polskich poległych na początku II wojny światowej w Łaziskach Górnych. Celem naszej pracy było zweryfikowanie informacji znalezionych w internecie, aby odkryć prawdziwą historię tych miejsc.
Zaczęliśmy nasze poszukiwania, korzystając z dostępnych danych zamieszczonych na stronach internetowych https://otwartedane.metropoliagzm.pl oraz www.katowice.uw.gov.pl. Przeglądając te strony, natrafiliśmy na informacje dotyczące trzech miejsc pamięci w Łaziskach Górnych (cmentarz przy ul. Wyrskiej).
Pierwsze, o którym się dowiedzieliśmy, to grób zbiorowy wojenny pięciu żołnierzy Wojska Polskiego, którzy polegli w 1939 roku. Ta informacja była zgodna z tym, co znaleźliśmy w innych źródłach, co dawało nam pewność, że miejsce to istnieje i ma ważne znaczenie historyczne.
Drugie miejsce, na które trafiliśmy, to grób zbiorowy wojenny rodziny Bojdołów i Pająków, zamordowanych przez hitlerowców 2 września 1939 roku. Trzecie miejsce – mogiła zbiorowa żołnierzy niemieckich. I tu pojawiła się nieścisłość, którą będziemy chcieli zweryfikować.
Groby żołnierzy na łaziskim cmentarzu (zobacz).
Sektor J, rząd III, nr 5
Czasami nauka i poszukiwanie informacji przenoszą się poza szkolne mury. Tak właśnie stało się z dziewczynami z klasy 6a naszej szkoły, które podjęły się odnalezienia dokładnego umiejscowienia grobu pięciu żołnierzy Wojska Polskiego, poległych w 1939 roku. Rozpoczęły poszukiwania, zdając sobie sprawę, że precyzyjne zlokalizowanie grobu wymaga dokładnego wyszukania odpowiednich sektorów oraz spostrzegawczości. Jednak zadanie nie było łatwe. Nie wszystkie oznakowania sektorów były widoczne.
Dbamy o miejsce pamięci narodowej
W naszej szkole nie tylko zdobywamy wiedzę historyczną, ale także praktycznie uczestniczymy w opiece nad miejscami pamięci na terenie naszego miasta. To ważne działanie, które kształtuje naszą postawę szacunku i oddania dla przeszłości. Dziewczyny z klasy 4a – Oliwia, Nadia i Amelia – podjęły się zadania porządkowania grobu pięciu żołnierzy Wojska Polskiego.
Pielęgnowanie otoczenia grobu i dbanie o estetykę miejsca jest dla nas wyrazem troski o zachowanie pamięci o bohaterach przeszłości. Poprzez aktywną opiekę, uczymy się szacunku dla przeszłości i doceniania poświęcenia tych, którzy walczyli o naszą wolność tu w Łaziskach.
Zachęcamy całą społeczność szkolną do aktywnego działania i opieki nad wybranym przez nas miejscem pamięci narodowej.
Nawiązujemy współpracę z Towarzystwem Przyjaciół Łazisk podczas VI Pikniku Rodzinnego
31 maja odbył się VI Piknik Rodzinny, który zgromadził uczniów, ich rodziny, władze miasta Łaziska Górne oraz przedstawicieli Towarzystwa Przyjaciół Łazisk. To wyjątkowe wydarzenie stało się okazją do spotkania, integracji oraz dzielenia się wspólnymi chwilami.
Podczas pikniku nawiązaliśmy cenną współpracę z Panem Arkadiuszem Otrębą, członkiem Towarzystwa Przyjaciół Łazisk. Pan Arkadiusz zorganizował fascynującą wystawę, na której prezentowane były stare fotografie przedstawiające historię naszej szkoły. To podczas tego wydarzenia okazało się, że wśród tych fotografii znajdują się także zdjęcia pięciu żołnierzy Wojska Polskiego.
Mogiła poległych żołnierzy stała się ważnym elementem naszego projektu badawczego. Dzięki współpracy z Panem Arkadiuszem, zdobyliśmy cenne informacje dotyczące łaziskiego cmentarza oraz działań wojennych we wrześniu 1939 roku. Te nowo zdobyte wiadomości wzbogacają naszą wiedzę i są niezwykle istotne dla naszego historycznego przedsięwzięcia.
Gdzieś w zakamarkach koperta spoczywa… (relacja z gry terenowej klasy 4a)
W kolejnej odsłonie projektu Szkoła Patriotów uczniowie klasy 4a brali udział w grze terenowej dotyczącej miejsc pamięci narodowej w naszym mieście. 3 drużyny rywalizowały w 4 rozgrywkach.
Pierwsze zadanie polegało na odnalezieniu kopert ukrytych w amfiteatrze. Już początek gry okazał się bardzo emocjonujący. Każda koperta zawierała puzzle przedstawiające 3 miejsca pamięci narodowej:
- bunkier na Wierzysku, który pełnił ważną rolę podczas wojny obronnej we wrześniu 1939 r.,
- grób pięciu żołnierzy Wojska Polskiego, którzy spoczywają na cmentarzu w Łaziskach Średnich,
- ratusz w Łaziskach Górnych, na którego ścianie znajduje się tablica upamiętniająca tzw. Tragedię Górnośląską.
W drugim i trzecim zadaniu drużyny rywalizowały, wykazując się wnikliwą obserwacją otoczenia oraz znajomością dat związanych z II wojną światową. Nie było łatwo, ale każda grupa stanęła na wysokości zadania.
Finałowa część gry miała miejsce przy pomniku poświęconym Bohaterom walk o wyzwolenie społeczne i narodowe w Łaziskach Górnych. Uczniowie mieli za zadanie rozszyfrować tajny kod zapisany na ścianie pomnika.
Cała gra terenowa była nie tylko ekscytującym wyzwaniem, ale także okazją do refleksji. Wszyscy zdawali sobie sprawę z tego, jak ważna jest pamięć o tych, którzy oddali życie za naszą wolność.
Szukamy świadków tamtych dni…
Kacper W. z klasy 8b, zainspirowany pracą Aleksandry Hanus “Pamiątkowa Księga Kombatantów”, postanowił zgłębić historię żołnierzy, którzy uczestniczyli w wydarzeniach wrześniowych 1939 roku. Jego celem było znalezienie żyjących świadków tamtego okresu i dowiedzenie się, jak wyglądał początek wojny w Łaziskach oraz jakie były losy walczących.
Skupiliśmy się na żołnierzach walczących w naszej okolicy. 6 spośród 8 żołnierzy urodziło się w Łaziskach Dolnych lub Łaziskach Średnich. Kacper odkrył, że najmłodszym żołnierzem w momencie wybuchu II wojny światowej w Łaziskach Górnych, był Joachim Moroń, który miał wówczas zaledwie 18 lat. Z kolei najstarszym był Jan Widak, który liczył sobie 36 lat.
Niestety, po dokładnych poszukiwaniach Kacper dowiedział się, że żaden z ośmiu wymienionych kombatantów już nie żyje, w dwóch biogramach nie podano daty śmierci. Założyliśmy, że byli żołnierze już nie żyją, ponieważ teraz obchodziliby 108 i 117 urodziny. Dlatego niezwykle ważna jest nasza pamięć o ich poświęceniu. Choć nie możemy poznać tych bohaterów osobiście, ich duch i poświęcenie nadal pozostają w naszych sercach.
Źródło:
Hanus Aleksandra, “Pamiątkowa Księga Kombatantów. Uczestników walk w czasie II wojny światowej w kraju, na wschodzie i na zachodzie”, wyd. Towarzystwo Przyjaciół Łazisk, 2014 r., str. 17-32.
Nowe tropy młodych historyków
Dzięki uprzejmości Pana Arkadiusza Otręby z Towarzystwa Przyjaciół Łazisk, otworzyliśmy drzwi do fascynującego świata historii Łazisk Górnych w okresie II wojny światowej. Nasza pasja i chęć poznania losów żołnierzy, którzy zginęli we wrześniu 1939 roku, prowadzą nas przez kolejne etapy tego niezwykłego śledztwa historycznego.
Dostęp do siedmiu dokumentów dotyczących grobów wojennych na terenie Łazisk okazał się kluczem do naszej przygody. Zachowane źródła pochodzą z lat 1947-1950 i zawierają nieocenione informacje dotyczące wydarzeń z okresu II wojny światowej. Dla młodych badaczy była to prawdziwa gratka – szansa na odkrycie historii naszego miasta w nowym świetle.
Nie ukrywamy, że na naszej drodze napotkaliśmy wiele wyzwań. Teksty, które mieliśmy do rozszyfrowania, były napisane na maszynie, niektóre czcionki były mniej czytelne, a skróty używane w dokumentach nie były nam znane. Ale nasza determinacja i ciekawość były silniejsze niż te trudności.
Co nam pomogło w rozwiązywaniu tej zagadki historycznej? Przede wszystkim, zaciekawienie i pasja do historii. Ale oprócz tego, wykorzystaliśmy różne narzędzia, jakie mieliśmy do dyspozycji. Powiększaliśmy zdjęcia i kopie źródeł, aby dokładniej przyjrzeć się nieczytelnym fragmentom. Spędzaliśmy godziny na poszukiwaniu rozwiązania tajemniczych skrótów używanych w dokumentach. Nasza determinacja i praca zespołowa pozwoliły nam przezwyciężyć te trudności.
Bądźcie z nami w tej niezwykłej podróży przez czas i przestrzeń, podczas której staramy się rozwikłać tajemnice przeszłości naszego miasta. Wspólnie odkrywamy historię, której nie można zapomnieć.
Z kronikarskiego obowiązku…
Podczas VI Pikniku Rodzinnego miała miejsce wystawa archiwalnych zdjęć Szkoły Podstawowej nr 4 w Łaziskach Górnych. Znalazło się też tam kilka zdjęć, które są tematem naszych historycznych poszukiwań. Okazało się, że interesujące nas fotografie zostały wykonane przez kronikarza naszej szkoły. Oczywiście była to dla nas okazja do nowych odkryć dotyczących nie tylko projektu Szkoła Patriotów, ale i naszej szkoły.
Kronikę z okresu tj. lat od 1920 – 1939 z bardzo bogatym materiałem (dyplomy, korespondencja, fotografie, nagrody) zniszczył osobiście w 1939 roku – tj. w chwili najazdu Niemców, ówczesny kierownik szkoły Greczy Karol, z obawy przed konsekwencjami za pracę na rzecz Polski. Rok 1939 to rok zamknięcia szkoły polskiej będącej w tym właśnie czasie u szczytu swego rozkwitu.
30 kwietnia 1964 roku Związek Bojowników o Wolność i Demokrację oraz młodzież Szkoły Podstawowej nr 4 uczciła pamięć poległych bohaterów. Uroczystość rozpoczęła się od przemarszu uczniów, nauczycieli, harcerzy, górników kopalni „Bolesław Śmiały” oraz działaczy ZBoWiD w stronę pobliskiego cmentarza. Na grobie 5 żołnierzy Wojska Polskiego złożono wieniec, po czym przewodniczący ZBoWiD wygłosił do zebranych przemówienie. Dzięki zachowanym w szkolnej Kronice zdjęciom mogliśmy stwierdzić, że interesująca nas mogiła wyglądała inaczej niż obecnie.
Nasza szkolna Kronika stała się cennym źródłem informacji.
Pamiętamy!
Klasa 5b
1 września 1939 roku Polska została zaatakowana przez wojska niemieckie. Do 6 października trwała zacięta i trudna obrona naszych żołnierzy i ludności cywilnej. Chcemy upamiętnić czas kampanii wrześniowej i oddać cześć wszystkim tym, którzy polegli. Zapalamy znicze i składamy kwiaty na grobie 5 żołnierzy Wojska Polskiego na łaziskim cmentarzu. Pamiętamy o ich poświęceniu…
Pamiętamy!
Klasa 4a
„Bomba mnie nie wysadziła, kula nie zabiła…”
Spotkanie z Panem Bernardem Miczką z klasą 7a było niezwykłym doświadczeniem, które pozostanie w naszej pamięci. Pan Bernard to świadek historii, który przeżył dramatyczne wydarzenia II wojny światowej i okresu powojennego. Jego relacja wzbudziła zaangażowanie uczniów, wzruszenie, zainteresowanie oraz ogromną wdzięczność za możliwość spotkania takiej osoby.
Pan Bernard, będąc nastolatkiem (miał 9 lat w chwili wybuchu wojny) doświadczył okupacji i uczył się w niemieckiej szkole w Mikołowie. Jego ojciec zginął w obozie, zostawiając go jako jedynego żywiciela rodziny. Wraz z kolegami był świadkiem niemieckiej egzekucji na mieszkańcach Mikołowa, co wywołało przerażenie i strach przed złapaniem przez Niemców.
Nasz gość opowiedział nam również o dramatycznych chwilach, gdy bomba spadła na dom jego rodziny i utknęła w kopcu ziemniaków, nie eksplodując. Wszyscy byli zmuszeni opuścić dom, cudem nikt nie zginął.
W styczniu 1945 roku Pan Bernard przeżył radziecką egzekucję na mikołowskim rynku, mając zaledwie 14 lat. Przeżył, ponieważ ostatni nabój utknął w skórzanym portfelu trzymanym w wewnętrznej kieszeni ubrania. Po kilku godzinach ocknął się na wozie obok ciał zabitych. Dowodem tych dramatycznych zdarzeń była blizna na klatce piersiowej naszego gościa. Rodzina sądziła, że nie przeżył, więc po jego niespodziewanym powrocie do domu, wszyscy z niedowierzaniem i ze łzami w oczach mocno go przytulali.
W czasie spotkania Pan Bernard podkreślał, jak ważna jest pamięć i szacunek do starszych osób, które są świadkami przeszłości. To dzięki nim możemy poznać historię naszej Ojczyzny i regionu oraz zrozumieć tragiczne losy, jakie przeszli.
Ta nietypowa lekcja historii stała się także lekcją szacunku, wdzięczności i współpracy z lokalną społecznością.
Dzięki takim wizytom kształtujemy wśród naszych uczniów szacunek dla przeszłości i tradycji, dostrzegamy związki między życiem i działalnością jednostek a historią regionu oraz rozwijamy kreatywność i współpracę w grupie.
Relacja klasy 7a
BERNARD MICZKA – Łaziszczanin 2011 roku, za działalność państwową, zawodową i społeczną został odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi, Złotą Odznaką „Zasłużonemu w rozwoju województwa katowickiego”, Srebrną Odznaką „Zasłużonemu dla Energetyki”, Odznaką „Zasłużonemu dla Elektrowni Łaziska”.
Pamiętamy!
Klasa 4b
Pamiętamy!
Klasa 7a
Za nami V edycja Gry Terenowej “Śladami miejsc pamięci narodowej w Łaziskach Górnych”
11 października odbyła się V edycja Gry terenowej „Szlakiem miejsc pamięci narodowej w Łaziskach Górnych”, w której udział wzięły wszystkie szkoły podstawowe naszego miasta. Zawody zorganizowaliśmy wspólnie z Towarzystwem Przyjaciół Łazisk oraz Szkołą Podstawowa nr 3 im. M. Kopernika. Naszym celem było upowszechnienie wiedzy na temat miejsc, faktów i postaci związanych z walką o niepodległość w Łaziskach oraz okolicy, kształtowanie wśród dzieci i młodzieży szacunku dla przeszłości, współpraca z lokalną społecznością. Poprzez zabawę i zdrową rywalizację chcieliśmy zachęcić uczestników do trochę innego spojrzenia na historię naszego miasta.
Trzyosobowe drużyny rywalizowały ze sobą zdobywając punkty na 5 stanowiskach. Liczyła się wiedza, spostrzegawczość i dobra orientacja w terenie. Zadania wzbudzały spore emocje. W jednej z konkurencji uczestnicy mieli za zadanie rozpoznać manierkę z okresu II wojny światowej. Inne zadanie polegało na złamaniu szyfru ukrytego na tablicy Pomnika poświęconego bohaterom walk o wyzwolenie społeczne i narodowe. Każde stanowisko było związane z ważnym dla naszego miasta miejscem pamięci narodowej. Dzięki grze terenowej mogliśmy przybliżyć uczestnikom grób 5 żołnierzy Wojska Polskiego, którym opiekujemy się w ramach projektu edukacyjnego Szkoła Patriotów.
Finał gry miał miejsce w Szkole Podstawowej nr 3. Zaproszeni goście oraz uczestnicy zawodów mieli okazję wysłuchać bardzo ciekawej prezentacji Pana Arkadiusza Otręby z Towarzystwa Przyjaciół Łazisk na temat Obszaru Warownego Śląsk.
Bardzo wyrównaną rywalizację wygrała drużyna Szkoły Podstawowej nr 6, natomiast naszej ekipie w składzie: Nadia Bryłka, Tymon Łagun oraz Radosław Kłoda zabrakło tylko 1 punktu do zajęcia miejsca na podium. Nagrody i podziękowania dla uczniów oraz ich opiekunów wręczali: Pan Jan Ratka – Zastępca Burmistrza Miasta, Pani Joanna Palenta – Naczelnik Wydziału Edukacji, Ochrony Zdrowia, Kultury i Sportu, Pani Monika Kukla – Dyrektor SP3 i Przewodnicząca Zarządu Towarzystwa Przyjaciół Łazisk oraz Pani Ewa Sobczak – Dyrektor SP4.
Dziękujemy wszystkim uczestnikom naszego przedsięwzięcia!
Jolanta Niewiadomska i Anna Wita
GAZETA ŁAZISKA O NASZYM PRZEDSIĘWZIĘCIU
